Hvernig tengist kvikmyndaiðnaðurinn sjálfbærni?

Á síðustu árum og áratugum hefur orðið bylting í kvikmyndaiðnaði og kvikmyndatengdum iðnaði hvað varðar sjálfbærniáherslur.  Ábyrgð kvikmyndaiðnaðarins er fjölþætt og snertir fleira en hið áþreifanlega umhverfi og grænar áherslur. Stórum og alþjóðlegum kvikmyndaframleiðslum getur vissulega fylgt gríðarþungt kolefnisspor ef ekki er vel að gætt.

Hagræn og menningarleg áhrif kvikmynda má þó ekki vanmeta. Mikil umræða hefur átt sér stað um samfélagslega ábyrgð á öllum stigum kvikmyndaframleiðslu, allt frá handriti og leikaravali til vals á tökustað og síðustu handtaka fyrir frumsýningu. 

Hvernig getur kvikmyndahátíð verið sjálfbær?

Alþjóðlegur hátíðarbransi hefur þurft að líta í eigin barm síðustu ár. Stjórnendur viðburða á borð við stórar alþjóðlegar kvikmyndahátíðir, tónlistarhátíðir, bókmenntahátíðir og aðrar menningartengdar hátíðir, þurfa að axla ábyrgð og setja á sig „sjálfbærnigleraugun“ við val á hverri einustu ákvörðun. Margt smátt gerir eitt stórt og þar teljast góðu verkin einnig með.

Það er margsönnuð staðreynd að aukin inngilding hefur áhrif. Samfélagið allt á brautryðjendum á því sviði mikið að þakka. Fulltrúar jaðarhópa úr allskonar þjóðfélagshópum hafa fórnað sér áratug eftir áratug, til að lyfta sögum, segja frá og rjúfa þögn sem áður virtist órjúfanleg. Með hverri einustu kvikmyndaframleiðslu er tekin ákvörðun um hverra sögur skipta máli. Það er óhætt að fullyrða, að með því að neita ákveðnum þjóðfélagshópum alfarið um sýnileika í kvikmyndum verða til skaðleg samlegðaráhrif. Með því að velja og styðja við fjölbreyttar sögur má valdefla þá sem standa höllum fæti í samfélaginu og brjóta upp skaðlegar staðalmyndir.

Sjálfbærni og umhverfisvernd
Hvað eru aðrir að gera til að draga úr kolefnisspori?

Alþjóðlegar kvikmyndahátíðir hafa unnið að því að bæta kolefnisspor sitt og auka sjálfbærni með ýmsum aðgerðum. 

CPH:DOX

Alþjóðleg heimildamyndahátíð í Kaupmannahöfn, CPH:DOX, er leiðandi á Norðurlöndum á sviði grænna lausna í framleiðslu kvikmyndahátíða. Hátíðin er samstarfsaðili RIFF innan SMART7 netsins. CPH:DOX hefur með róttækum, fjölbreyttum og frumlegum aðgerðum sett á fót öfluga stefnu til að draga úr losun. Þar má nefna þátttöku í kolefnisjöfnunarverkefnum, sjálfbærar samgöngur fyrir bæði gesti og starfsfólk, stafræna sjálfbærnistefnu, umhverfisvæna sýningarstaði og áherslu á græna byrgja og samstarfsaðila. 

Cannes kvikmyndahátíðin

Kvikmyndahátíðin í Cannes hefur tekið upp umfangsmiklar aðgerðir til að draga úr umhverfisáhrifum. Hátíðin hefur minnkað notkun á pappír um 50% með því að færa útgáfur yfir á rafrænt form og skala niður prentupplag. Allri notkun á einnota plastumbúðum hefur verið hætt, og vatnsbrunnar settir upp í staðinn. Notkun á endurnýjanlegum orkugjöfum og rafmagnsbílum hefur verið aukin til muna, og gestir hvattir til að nýta almenningssamgöngur með sérstökum ferðapössum. Þá hefur hátíðin tekið upp „græna“ staðla fyrir veitingasölu, með áherslu á staðbundnar og árstíðabundnar vörur, ásamt því að bjóða upp á grænmetisfæði. 

Kvikmyndahátíðin í Feneyjum

Kvikmyndahátíðin í Feneyjum (La Biennale di Venezia) gefur sig út fyrir að vera kolefnishlutlaus. Áætlunin fól í sér orkuskipti yfir í raforku frá endurnýjanlegum orkugjöfum, auk endurvinnslu og endurnýtingu hráefna, og kolefnisjöfnun með kaupum á kolefniskvóta. Hátíðin gefur forgang að birgjum sem hafa umhverfisvottun, nota endurnýjanleg hráefni og sýna umhverfismeðvitund í verki. Hátíðin náði yfirlýstu markmiði sínu um kolefnishlutleysi árið 2021. 

Hvernig gera kvikmyndahátíðir samfélaginu gagn?

Alþjóðlegar kvikmyndahátíðir kunna að virðast óumhverfisvænar í eðli sínu. Rannsóknir hafa þó sýnt fram á að slíkar hátíðir skila jákvæðum áhrifum á efnahag og samfélagsvitund í þjóðfélögum sem miða að sjálfbærni og umhverfisvernd.

Menningarlegt gildi og varðveisla menningararfs: Kvikmyndahátíðir stuðla að varðveislu menningararfsins og fræðslu þar að lútandi. Þær bjóða upp á vettvang fyrir kvikmyndagerðarmenn að sýna verk sín og stuðla þannig að fjölbreytileika í kvikmyndagerð. Rannsóknir hafa sýnt fram á að kvikmyndahátíðir auka menningarvitund fólks og hafa jákvæð áhrif á samfélög sem hafa sjálfbærni og inngildingu að leiðarljósi.
Hagræn áhrif: Kvikmyndahátíðir skapa verulegar tekjur fyrir borgirnar sem halda þær, auk þess að skapa störf og stuðla að vexti í ferðaþjónustu og tengdum greinum. Hér má vísa til rannsóknar frá European Audiovisual Observatory (einnig hér), sem sýnir að fjárhagslegur ávinningur af kvikmyndahátíðum getur vegið upp á móti umhverfisáhrifum þeirra.
Virk umhverfisstefna: Fjölmargar kvikmyndahátíðir nýta vettvang sinn markvisst til að vekja athygli á umhverfismálum og stuðla að sjálfbærara samfélagi, með vali á kvikmyndum og jafnvel kvikmyndaflokkum sérhæfðum í sjálfbærni og umhverfismálum.

Sjálfbær skipulagning og framleiðsla á hátíð: Margar kvikmyndahátíðir hafa tekið upp sjálfbærar aðgerðir til að minnka kolefnissporið. Dæmin sýna að stórar hátíði